سنگ های ساختمانی بخش مهمی از هر ساخت و ساز هستند. آنها برای قدرت، دوام و کیفیت خود استفاده می شوند. انواع مختلفی از سنگ های ساختمانی وجود دارد که هر کدام دارای ویژگی ها و خواص منحصر به فرد خود هستند. با این حال، مانند هر ماده ای، سنگ های ساختمانی در معرض بیماری ها و مشکلاتی قرار دارند که می تواند بر عملکرد و طول عمر آنها تاثیر بگذارد. در این مقاله، ما در مورد انواع سنگ های ساختمانی و بیماری ها و مشکلاتی که ممکن است با آن روبرو شویدد، صحبت خواهیم کرد. همچنین راهکار ها و اقدامات پیشگیرانه را برای کمک به حفظ کیفیت سنگ های ساختمانی به شما ارائه خواهیم داد.
انواع سنگ های ساختمانی
سنگ های ساختمانی را می توان به سه نوع طبقه بندی کرد: سنگ های اذرین، سنگ های رسوبی و سنگ های دگرگونی.
سنگهای آذرین یا سنگهای پیچیده، سنگهایی هستند که در نتیجه فرآیند آذرینشدن (Metamorphism) سنگهای دیگر تشکیل میشوند. آذرینشدن به معنی تغییر شکل، ساختار، و خواص سنگها است که در نتیجه عوامل زمینشناسی مانند فشار، دما و تغییرات شیمیایی رخ میدهد.
این سنگها شامل انواع مختلفی از سنگهای پیچیده هستند، از جمله شیست، فولز، سرپرده، گرانیت و … که هر کدام دارای خواص و کاربردهای خاص خود هستند. به عنوان مثال، سنگ شیست برای مصارف ساختمانی و دکوراسیون از جمله کفپوشها، دیوارها و سایر اجزای ساختمانی استفاده میشود، در حالی که سنگ گرانیت برای ساخت کانترتاپها، نمای خارجی ساختمانها و سایر مصارف ساختمانی مورد استفاده قرار میگیرد.
در ادامه به چند نوع از سنگ های آذرین اشاره خواهیم کرد
سنگهای رسوبی، سنگهایی هستند که در نتیجه فرآیند رسوبگذاری (Sedimentation) پس از گذر از مراحل مختلف و بهوجود آمدهاند. در واقع، در این فرآیند، سنگهایی که در حالت نرم و مواد دیگری مانند شن، ماسه و رس بهصورت لایههای باریک در زمین رسوب میشوند و در طول زمان بهصورت یکپارچه و استحکام بالا تبدیل میشوند.
این سنگها به دلیل ساختار لایهای و استحکام بالایشان، بهعنوان سنگهای ساختمانی و دکوراسیون، در بسیاری از محیطها مورد استفاده قرار میگیرند. سنگهای رسوبی شامل انواع مختلفی از سنگها مانند شیل، سنگ آهک، سنگ آهن، سنگ ماسه و سنگ رس میشوند که هر کدام دارای خواص و کاربردهای خاص خود هستند. بهعنوان مثال، سنگ آهک برای ساخت بلوکهای ساختمانی، انواع پوششهای کف و دیوار و سایر محصولات ساختمانی استفاده میشود.
سنگهای دگرگونی، سنگهایی هستند که در اثر فرآیندهای مختلفی مانند فشار، حرارت، حرکت صفحات قارهای و تلاقی لایههای سنگی، از سنگهای رسوبی، سنگهای آذینی و سایر سنگها بهوجود میآیند. این سنگها دارای ساختار و خواصی متنوع هستند و بهعنوان یکی از مهمترین منابع سنگهای قیمتی و نیمهقیمتی شناخته میشوند.
سنگهای دگرگونی شامل انواع مختلفی از سنگها مانند شیست، شیشهسنگ، سنگهای آهکی، سنگهای آذینی و سایر سنگها هستند که هر کدام دارای خواص و کاربردهای خاص خود هستند. بهعنوان مثال، سنگ گرانیت بهدلیل استحکام و سختی بالایش، در ساخت سنگهای قبر، نمای خارجی ساختمانها، سنگهای کف و دیوار و سایر محصولات ساختمانی استفاده میشود.
سنگهای دگرگونی بهعنوان یکی از منابع مهم سنگهای قیمتی و نیمهقیمتی، در صنایع مختلفی مانند صنایع جواهرسازی، الکترونیک، فضایی، پزشکی و سایر صنایع مرتبط نیز کاربرد دارند. همچنین، بهدلیل ظاهر زیبایی که دارند، در دکوراسیون داخلی و خارجی مانند تزئینات دیوار، کف، سنگهای تزئینی و سایر محصولات دکوراسیونی استفاده میشوند.
سنگ های ساختمانی در معرض بیماری ها و مشکلاتی هستند که می توانند بر عملکرد و طول عمر آنها تاثیر بگذارند. در ادامه به برخی از مشکلاتی که سنگ های ساختمانی با آن مواجه هستند اشاره می کنیم:
هوازدگی سنگ به معنای تغییر شکل و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی سنگ به دلیل تاثیر عوامل زیست محیطی مانند باران، باد، سرما، گرما، آب، مواد شیمیایی و دیگر عوامل است.
این نوع هوازدگی ممکن است باعث کاهش کیفیت و عمر مفید سنگ های ساختمانها و تاریخیها نیز بشود. برخی از نمونههای هوازدگی سنگ شامل تغییر رنگ، خوردگی، شکستگی، ترکیدگی و خشک شدن سنگ است.
برای کاهش هوازدگی سنگ، میتوان از روشهای مختلفی مانند استفاده از سنگهای مقاوم در برابر عوامل زیست محیطی، استفاده از روشهای حفاظتی مانند پوششدهی و سطحبندی همینطور استفاده از روشهای نگهداری و نظافت منظم و استفاده از روشهای کنترل شرایط محیطی مانند کنترل رطوبت و دما و جلوگیری از تماس سنگ با مواد خورنده و آسیبزا استفاده کرد. همچنین، استفاده از تکنولوژیهای جدید به منظور حفظ و نگهداری ساختمانهای تاریخی و معماری نیز میتواند در کاهش هوازدگی سنگ موثر باشد.
فرسایش به مجموعه فرآیندهایی گفته میشود که منجر به تخریب و تغییر شکل سنگها میشود. این فرآیندها شامل فرسایش فیزیکی (مانند سایش، شکستن و خرد شدن سنگها توسط عواملی مانند آب، باد و یخ) و فرسایش شیمیایی (مانند تجزیه سنگها توسط اسیدها و مواد شیمیایی دیگر) میشوند.
برای مثال، آب با نفوذ به داخل سنگها میتواند در پوشش سنگی تغییراتی ایجاد کند و بعد از یخ زدن، سطح سنگ را شکسته و آن را فرسوده کند و اگر سنگها دارای ترکها یا پوسیدگی باشند، این فرایند سریع تر رخ خواهد داد.
تغییر رنگ سنگها ممکن است به دلیل عوامل طبیعی و یا عوامل انسانی اتفاق بیافتد. برخی از عواملی که میتوانند باعث تغییر رنگ سنگ شوند عبارتند از:
عوامل طبیعی: تغییرات دما و رطوبت، تابش نور خورشید، ترکیب شیمیایی آب موجود در هوا یا خاک، و فرایندهای زیستی مثل رشد گیاهان و باکتریها میتوانند باعث تغییر رنگ سنگ شوند.
عوامل انسانی: فرآیندهای صنعتی مانند حرارتدهی، شیمیایی کردن، پوشش دادن یا حتی درجهبندی نیز میتوانند باعث تغییر رنگ سنگ شوند.
در بعضی موارد، تغییر رنگ سنگ ممکن است به دلیل ترکیبی از عوامل طبیعی و انسانی باشد. برای مثال، رنگ سنگهای گرانیت ممکن است به دلیل تغییرات دما و فشار طبیعی در زمان شکلگیری آنها تغییر کند، در حالی که تحت تأثیر فرآیندهای صنعتی مانند حرارتدهی هم میتوانند در رنگ آنها تغییر ایجاد کنند.
شوره سنگ یا تراوش سنگ، فرآیندی است که در آن، آب حاوی املاح مختلف از سطح سنگها عبور میکند و با این کار املاح را از داخل سنگ استخراج میکند که در نتیجه آن سطح سنگها خشک و ناهموار میشود.
علل شوره سنگ شدن سطح سنگها ممکن است متنوع باشد. برخی از عواملی که میتوانند باعث شوره سنگ شدن سطح سنگها شوند، عبارتند از:
آب: آب حاوی املاح مختلف میتواند به عنوان یکی از عوامل اساسی در شوره زدن سنگ شناخته شود. در برخی مناطق، آب زیرزمینی و یا آب باران حاوی املاح مختلفی مانند کربنات کلسیم، کلرید سدیم و منیزیم، سولفاتها و… است که با عبور از سنگها، به طور تدریجی آنها را دارای شوره میکند.
شرایط آب و هوایی: شرایط آب و هوایی مانند بارش باران، نرخ تبخیر، دما و رطوبت محیط، نوع سنگ و ساختار آن و سایر عوامل میتوانند باعث شوره سنگها شوند.
عوامل زیستی: موجودات زنده مانند باکتریها و گیاهان میتوانند با تولید اسیدهای آلی و عوامل شیمیایی دیگر، باعث شوره سنگ شدن سطح سنگها شوند.
در کل، شوره سنگ شدن سطح سنگها ممکن است به دلیل عامل یا عوامل مختلف باشد و معمولاً با توجه به نوع سنگ و شرایط محیطی متفاوتی را به خود میگیرد.
رشد خزه و جلبک در سنگ معمولاً به دلیل شرایط محیطی مانند رطوبت، نور، دما و شیوع مواد آلی و معدنی است. این موجودات زنده میتوانند بر روی سطح سنگ رشد کرده و با تولید اسیدهای آلی و گازهایی مانند دیاکسید کربن باعث خرد شدن و تغییر شکل سنگ شوند.
رشد خزه و جلبک در سنگ ممکن است برای بعضی موارد مفید باشد، مانند استفاده از این سنگها در طبیعتگردی و تزئینات طبیعی، اما در بعضی موارد ممکن است باعث کاهش ارزش سنگ شود. به عنوان مثال، در بعضی از سنگهای قیمتی مانند مرمر و گرانیت، رشد خزه و جلبک ممکن است باعث افت شدید در ارزش سنگ شود.
برای کاهش رشد خزه و جلبک در سنگ، میتوان از روشهای مختلفی مانند انجام عملیات تمیز کردن و نگهداری منظم از سنگها، جلوگیری از رطوبت و نور در محیط اطراف سنگ، استفاده از روشهای حفاظتی مانند پوششدهی و سطحبندی، و استفاده از مواد ضد جلبک و خزه استفاده کرد. همچنین، استفاده از تکنولوژیهای جدید به منظور حفظ و نگهداری ساختمانهای تاریخی و معماری نیز میتواند در کاهش رشد خزه و جلبک موثر باشد.
زنگ زدگی در سنگ به معنای تغییر رنگ سطح سنگ است و ممکن است به دلیل موارد مختلفی از جمله ورود مواد آلی و معدنی، آب و رطوبت، نور خورشید، آلودگی هوا، تماس با مواد خارجی و غیره رخ دهد.
زنگ زدگی در سنگ ممکن است به صورت موضعی یا گسترده روی سطح سنگ ظاهر شود و این موضوع میتواند منجر به کاهش ارزش سنگ وکاهش زیبایی آن شود.
برای جلوگیری از زنگ زدگی در سنگ میتوان از روشهای مختلفی مانند تمیز کردن و نگهداری منظم از سنگها، جلوگیری از تماس سنگ با مواد خارجی و آسیبزا، جلوگیری از رطوبت و تغییرات دما و نور در محیط اطراف سنگ، استفاده از روشهای حفاظتی مانند پوششدهی و سطحبندی، و استفاده از مواد ضد زنگ زدگی و آلودگی استفاده کرد. همچنین، در صورت وجود زنگ زدگی قابل توجه در سنگ، میتوان از روشهای شیمیایی و تکنیکهایی مانند اسیدکاری، سنگشویی و سنگپاککنی برای حذف زنگ زدگی استفاده کرد.
آکمی برای هر مشکلی راهکار داره، تا آخر مقاله با ما همراه باش
ترک خوردگی به طور کلی به دو علت تنش های حرارتی یا ساختاری رخ دهد.
در ادامه به صورت مختصر به این دو نوع ترک خوردگی اشاره می کنیم.
– ترک خوردگی حرارتی
ترک خوردگی در سنگ به علت حرارت معمولاً به دلیل تغییرات دمایی شدید در سنگ و تنشهای حرارتی است. این تغییرات دمایی ممکن است به دلیل انجام عملیاتی مانند گرمکردن سنگ برای روشن شدن یا گرم کردن مواد در داخل سنگ باشد.
ترک خوردگی در سنگ به علت حرارت میتواند به شکل ترکهای موجود در سنگ پدیدار میشود یا ممکن است باعث تولید ترکهای جدید در سنگ شود. این ترکها، باعث کاهش مقاومت سنگ در برابر فشار و تنش میشوند و همچنین نیز باعث کاهش ارزش سنگ شوند.
برای کاهش ترک خوردگی در سنگ به علت حرارت، میتوان از روشهای مختلفی مانند استفاده از سنگهای مقاوم در برابر تغییرات دما، انجام عملیات گرمایی با دقت و به صورت قطعه به قطعه، جلوگیری از تغییرات دمایی ناگهانی در سنگ، استفاده از روشهای حفاظتی مانند پوششدهی و سطحبندی، و استفاده از مواد ضد ترک خوردگی استفاده کرد. همچنین، برای کاهش اثرات ترک خوردگی در سنگ به علت حرارت، میتوان از روشهای تعمیر و ترمیم ترکهای موجود در سنگ استفاده کرد.
–ترک خوردگی ساختاری
ترک خوردگی ساختاری در سنگ به معنای ترکهای ناشی از خصوصیات ساختمانی سنگ است که در زمان شکلگیری و یا پس از آن در سنگ شکل گرفتهاند. این ترکها معمولاً به دلیل تنشهای ساختاری در سنگ، تغییرات دما و فشار، تغییرات در سطح آب و رطوبت و یا تغییرات در شرایط محیطی سنگ شکل میگیرند.
ترک خوردگی ساختاری در سنگ میتواند به صورت موضعی یا گسترده روی سطح سنگ ظاهر شود و ممکن است باعث کاهش مقاومت سنگ در برابر فشار و تنش شود. این ترکها معمولاً در سنگهایی با ساختار پلیکریستالی مانند شیل، شیلستون و سنگهای آهکی پدید میآیند.
برای کاهش ترک خوردگی ساختاری در سنگ، میتوان از روشهای مختلفی مانند استفاده از سنگهای با ساختار مناسب و مقاوم در برابر تنش، انجام عملیات تقویت و تثبیت سنگ، جلوگیری از تغییرات در سطح آب و رطوبت، جلوگیری از تغییرات دما و فشار در محیط اطراف سنگ، استفاده از روشهای حفاظتی مانند پوششدهی و سطحبندی، و استفاده از مواد تقویتکننده مانند رزینهای اپوکسی و بتن پلیمری استفاده کرد. همچنین، برای رفع ترکهای موجود در سنگ، میتوان از روشهای تعمیر و ترمیم ترکها استفاده کرد.
برای جلوگیری از بروز بیماری ها و مشکلات، مهم است که اقدامات پیشگیرانه انجام شود.
• تمیز کردن و نگهداری
تمیز کردن و نگهداری منظم می تواند به جلوگیری از رشد جلبک ها و گلسنگ ها و حذف لکه های سطحی کمک کند.
• آب بندی و پوشش
آب بندی و پوشش می تواند به محافظت از سطح سنگ از هوازدگی و فرسایش کمک کند.
• تعمیر و بازسازی
اگر اسیب رخ دهد، مهم است که سنگ را تعمیر و بازسازی کنید تا از خرابی بیشتر جلوگیری شود.
سنگ های ساختمانی بخش مهمی از ساخت و ساز هستند و مهم است که از آنها به درستی مراقبت کنید تا طول عمر آنها را تضمین کنید. با درک انواع سنگ های ساختمانی و بیماری ها و مشکلاتی که ممکن است با آن روبرو شوند، می توان اقدامات پیشگیرانه ای را برای حفظ کیفیت و زیبایی انها برای سال های آینده انجام داد.
۱٫ بهترین راه برای تمیز کردن سنگ های ساختمانی ماسه سنگ چیست؟ بهترین راه برای تمیز کردن سنگ های ساختمانی ماسه سنگ، استفاده از مواد شوینده و اب ملایم همراه با یک برس نرم است.
۲٫ ایا می توان از هوازدگی در سنگ های ساختمانی جلوگیری کرد؟ در حالی که هوازدگی را نمی توان به طور کامل جلوگیری کرد، می توان ان را از طریق اب بندی مناسب و پوشش سطح سنگ به حداقل رساند.
۳٫ چگونه می توان لکه های زنگ زده را از سنگ های ساختمان حذف کرد؟ لکه های زنگ زده را می توان از سنگ های ساختمانی با استفاده از مواد پاک کننده زنگ آنها را حذف کرد.
۴٫ چه چیزی باعث ترک خوردگی ساختاری در سنگ های ساختمانی می شود؟ ترک خوردگی ساختاری در سنگ های ساختمانی می تواند ناشی از وزن بیش از حد یا ارتعاش باشد.
گروه بازرگانی و معدنی پاویر تجارت ایرانیان نمایندگی انحصاری شرکت AKEMI آلمان و شرکت KLINDEX ایتالیا با سالها تجربه در حوزه سنگ و ساختمان و همچنین دکترین سنگ، قادر به ارائه راه حل های درمان بیماری های سنگ شما مانند زنگ زدگی، شوره، خزه و جلبک و… است
شما میتوانید برای حل مشکل خود و ارتباط با کارشناسان ما با شماره های درج شده در پایین صفحه تماس بگیرید.
از اینکه نظرات خود را در راستای بهبود مقالات با ما به اشتراک میگذارید کمال تشکر را داریم.